Tokom XX vijeka nad Bošnjacima na prostorima Bosne i Hercegovine, ali i bivše bivše Jugoslavije tokom balkanskih ratova, Prvog i Drugog svjetskog rata dogodili su se brojni zločini, u kojima je pobijeno i protjerano sa svojih ognjišta na desetine i stotine hiljada Bošnjaka.
O ovim zločinima, koji su u pojedinim krajevima imali razmjere genocida, u literaturi, naročito onoj u vaspitno-obrazovnom procesu bilo je jako malo riječi. Dokumentarni filmovi na tu temu moglo bi se reći da ne postoje. Informacije o zločinima ubistva, silovanja, pljački i etničkog čišćenja sa vjekovnih ognjišta nad bošnjačkim stanovništvom su uglavnom usputne i u okviru dokumentarnih filmova koji prikazuju uopštena ratna dešavanja tokom XX vijeka.
Jedan od važnijih razloga ovakvih trendova jeste nedostatak organizovanosti u bošnjačkom narodu, kome je trebalo dosta vremena da organizuje svoje nacionalne institucije, i da se izbori za priznavanje svog identiteta, i ispoljavanje državotvorne svijesti.
Ovo je ujedno i razlog što su genocidi prolazili bez političke reakcije naše svijesti i savjesti, a i svjetske odlazeći brzo u zaborav. A historija se ponavlja onom narodu koji iz nje neizvlači pouke i koji je zaboravlja.
Ipak, u novije vrijeme na prostoru Bosne i Hercegovine se počinju sve više pojavljivati dokumentarni filmovi, koji govore o zločinima nad Bošnjacima, naročito onim koji su zadesili ovaj narod tokom rata 1992-1995 godina. Obilna dokumentacija međunarodnog haškog tribunala, te brojnih sudova u Srbiji, Hrvatskoj i Bosni i Hercegovini uz svedočenja preživjelih žrtava, i očevidaca događaja, poslednjih godina doživljava svoju ekranizaciju.
Jedan od poznatijih autora ovakvih dokumentarnih ostvarenja je i režiser, novinar i publicista Avdo Huseinović, koji je ovih dana završio svoje najnovije filmsko ostvarenje „Ubijeni prirodnom smrću“. U historiji bosanskohercegovačke kinematografije ovo je prvo dokumentarno filmsko ostvarenje, koje govori o zločinima i stradanju Bošnjaka Bijeljine i Janje.
Ideja o ekranizaciji događaja iz ratnih devedesetih godina potekla je od Vahidina Mulamustafića, inače vlasnika i direktora prve bošnjačke medijske kuće na prostorima manjeg bosanskohercegovačkog entiteta. Na taj način uz saradnju sa autorom filma Avdom Huseinovićem, ovo postaje ujedno i prvi dokumentarni film u produkciji medijske kuće Podrinjemedia. Premijera ovog filmskog prvenca očekuje se najprije u Janji 6. avgusta 2020 ispred Doma kulture, a potom u Bijeljini i ostalim gradovima Bosne i Hercegovine.
Piše : Elvir Ibrišimović
Podrinjemedia.ba