PROGRAMI OBNOVE SREBRENICE: U proteklih 15-tak godina u različite projekte uloženi milioni i milioni KM

Japanska agencija za međunarodni razvoj /JICA/ finansirala je projekat u Opštini Srebrenica čije je sjedište bilo u Skelanima zahvaljujući tadašnjem predsjedniku Skupštine opštine Srebrenica, Radomiru Pavloviću, koji je doveo ministra poljoprivrede u Vladi RS, Miroslava Milovanovića, u Skelane na razgovore sa predstavnikom JICE te je data odlučeno da sjedište JICE bude upravo u Skelanima.

Japanski stručnjaci su deset godina bili stalno prisutni u Skelanima, nadzirali realizaciju projekata i korištenje doniranih sredstava, te mehanizacije i opreme na terenu radi dosljedne primjene modela razvoja poljoprivrede, obuke stanovništva i sprečavanja eventualnih zloupotreba donacija koje su obezbjeđivali sredstvima njihove vlade.

JICA je obavljala misiju pružanja pomoći povratku i ostanku stanovnika na selu na srebreničkom području.

Ovim projektom podijeljeno je 900.000 sadnica maline i nekoliko desetina hiljada sadnica voća. Izvršena je podjela sjemena djeteline, kao i finansiranje rezidbe stabala voća u 18 srebreničkih mjesnih zajednica. Stručna lica koja su obavljala rezidbu voća ujedno su obučavala voćare, kako bi sami mogli obavljati taj posao i održavati voćnjake u narednom periodu. Podijeljeni su plastenici, izrađena je sušara u Crvici. Takođe, urađeni su mnogi vodovodi po selima širom opštine Srebrenica.

JICA je deset godina provodila poljoprivredne projekte i edukaciju lokalnog stanovništva da, primjenom nauke i japanskih dostignuća u ovoj oblasti, obezbijedi što bolje prinose i zaradu. Uz stručnu teoretsku i praktičnu pomoć JICA im je obezbjeđivala poljoprivredne alatke i mehanizaciju, krave, ovce i pčele.

Japanci realizacijom ovih projekata nastojali su omogućiti razvoj poljoprivrede i time održivost povratka, ostanak stanovništva na seoskim imanjima i stvoranje uslove da, zajednički realizujući poljoprivredne i infrastrukturne projekte, Srbi i Bošnjaci izgrađuju međusobno povjerenje. Ovaj projekat se i danas (2022) uspješno realizuje pet godina nakon odlaska JICA iz Skelana.Na području opštine ima oko 700 korisnika koji se bave proizvodnjom maline i kupine I koji proizved oko 1500 tona maline što je više od opštinskog budžeta.Slobodno možemo reći da je to najveća grana zapošljavanja u opštini Srebrenica.

 

Program oporavka regiona Srebrenice, koji je nastao na inicijativu više donatora, predstavlja integrisan i sveobuhvatan okvir kojim se nastoje revitalizirati ljudski i materijalni kapital regiona.

Sveukupni cilj ovog programa je promoviranje socio-ekonomskog oporavka multietničkih zajednica sa ojačanim strukturama lokalne vlasti.

Program se fokusirao na pružanje podrške lokalnim partnerima u kreiranju povoljnog okruženja za lokalni ekonomski razvoj.

Osnovne karakteristike ovog povoljnog okruženja mogu se sumirati kao sljedeće:

– Adekvatna javna infrastruktura koja je omogućila potrebne uslove za proizvodnju (struja i voda) i dobru komunikaciju ljudi i dobara sa tržištem (putevi i telekomunikacije);

– Kvalificirani ljudski resursi, počevši od opštinskih službenika i zaposlenih u NVO sektoru, do poduzetnika i radnika;

– Potporne institucije koje su spospobne da planiraju i provode odgovarajuće strategije, politike i projekte ekonomskog razvoja, na državnom, entitetskom i lokalnom nivou;

– Raspoloživost visoko kvalitetnih finansijskih i nefinansijskih usluga za poslovni razvoj, kao i odgovarajućih mehanizama i institucija za njihovu realizaciju;

– Odgovarajuće javne službe, uključujući obrazovanje i zdravstvo; i

– Podsticanje poduzetništva.

Rezultati projektnih aktivnosti su sljedeći:

1. Ojačane lokalne sposobnosti za participatorno planiranje i provedbu razvojnih projekata;

2. Povećana efikasnost u pružanju javnih usluga;

3. Više od 4,000 ljudi će imati koristi od poboljšanih životnih uslova; i

4. 500 porodica ima povećana primanja.

Projekat je usmjeren na poboljšanje uslova života građana, kroz infrastrukturne projekte, realizaciju kapitalnih projekata u mjesnim zajednicama, pomoć u razvoju malih i srednjih preduzeća radi otvaranja novih radnih mjesta, zatim poboljšanje javnih usluga, a jedan dio sredstava uložen je za manje socijalne projekte.

Ekonomski razvoj je ovdje posmatran u najširem smislu. Program je definisao ruralni ekonoski razvoj kao napore kojima se nastojalo unaprijediti ekonomsko blagostanje i kvalitet života u zajednici.

 

Na dvodnevnoj Investiciono-razvojnoj konferenciji “Mogućnost i perspektive razvoja – Srebrenica 2015”, u Beogradu, nakon razgovora o ulaganju u privredu opštine Srebrenica, sa tadašnjim premijerom Srbije, Aleksandrom Vučićem, Vlada Srbije odlučila je donira 10 miliona konvertibilnih maraka, od čega su četiri miliona direktna podrška opštinskom budžetu. Preostalih šest milona konvertibilnih maraka usmjereno je u kapitalne projekte koji su odabrani na osnuvu potreba Srebrenice. Aleksandar Vučić istakao je na konferenciji da bez obzira da li su Srbi ili Bošnjaci, mogu da računaju na pomoć Srbije koja će ulagati u zajedničku budućnost i bolji život.

Prikupljena sredstva utrošila su se na sljedeći način:

– Projekti izgradnje i obnove komunalne i socijalne infrastrukture;

– Projekti ekonomskog razvoja Srebrenice i podrška programima zapošljavanja kroz samoodržive investicione projekte;

– Projekti obrazovanja i privlačenja kadrova;

– Projekti podrške NVO na području opštine Srebrenica.

Neki od tih projekata su izgradnja novog modernog dječijeg obdaništa kojim se obezbijedio kvalitetan i atraktivan prostor sa svim pratećim sadržajima za smještaj i boravak djece sa cijelog područja opštine Srebrenica, rekonstrukcija putne infrastrukture glavne saobraćajnice užeg dijela grada, izgradnja kružne raskrsnice na lokaciji Centralnog trga u Srebrenici, regulacija korita rijeke Križevice čime se zaštitilo stanovništvo u naseljima Žuti i Plavi most i Industrijska zona Potočari od izlivanja rijeke Križevice, koja u je u poplavama 2012. i 2014. godine napravila veliku materijalnu štetu, kako na stambenim objektima, poljoprivrednim usjevima, putnoj infrastrukturi, tako i na objektima industrijskih pogona u Potočarima. Zatim sanacija preostalih stambenih zgrada, rekonstrukcija liftova u stambenim zgradama, kao i drugi projekti u opštini Srebrenica.

Iz budžetskih rezervi Vlada Srbije je 2017. godine obezbijedila još dva miliona konvertibilnih maraka kao podršku razvoja opštine Srebrenica. Tim sredstvima je predviđena kupovina prostora za potencijalnog investitora koji namjerava otvoriti fabriku za proizvodnju stolica u Srebrenici.Oko 850.000 eura je procijenjena vrijednost objekta i prostora u Potočarima, a oko 150.000 eura će biti uloženo u adaptaciju kako bi zainteresovana firma nakon postupka licitacije ušla u dodjelu istog u zakup.

Ovim projektima su znatno poboljšani uslovi za investiranje i privrednu djelatnost u lokalnoj zajednici.

 

Vlada Republike Srpske uložila je u opštinu Srebrenica, kroz razne projekte, više od 40 miliona KM i potvrdila da joj je značajan razvoj i napredak ove lokalne zajednice.

Kroz ekonomsko-socijalni program Republike Srpske u Srebrenici je poboljšana infrastruktura, od lokalnih puteva, pa do regionalnih, a obnovljene su i ustanove, poput Doma kulture, Doma zdravlja, te zgrade Suda. Vlada Republike Srpske omogućila je izgradnju vodovoda, puteva, ambulanti, škola, obnovu stambenih jedinica i otvaranje radnih mjesta. Kontinuirana ulaganja u Srebrenicu posebno su izražena u oblasti infrastrukture. Sprovedeno je više projekata u vezi sa rekonstrukcijom škola u Srebrenici i Skelanima, kao i obnova fasada u opštinskom središtu. Program ulaganja u Srebrenicu odvijao se posredstvom Ministarstva za izbjeglice i Ministarstva industrije, energetike i rudarstva Republike Srpske. Veliki dio srebreničkog područja je elektrificiran. Izgrađene su mnoge trafo-stranice, a struja je uvedna u mnogim selima u kojima žive Bošnjaci. Vlada Republike Srpske nije pravila razliku u nacionalnoj strukturi stanovništva. Najveći projekti Vlade RS su asfaltiranje regionalnih puteva Srebrenica-Skelani na dionici Jezero-Skelani u dužini od 10 km,zatim asfaltiranje regionalnog puta Skelani-Bratunac-Zvornik u duzini od 20 km na dionici Bujakovići-Fakovići.Osim ovih regionalnih puteva asfaltirano je više desetina lokalnih puteva poput Sase-Zalazje,zatim Jadar-Brežani,Liješće-Arapovići-Ćosići,Skelani-Žarkovići,Kalimanići-………..,Skelani centar oko crkve I škole itd,itd,vrijednost 5,5 miliona km.

Svi ovi projekti su tealizovani u vrijeme dok je Dr Pavlović Radomir bio Predsjednik So Srebrenica.

 

Vijeće ministara BiH najavilo jena Investiciono-razvojnoj konferenciji “Mogućnosti i perspektive razvoja Srebrenica 2015” u novembru 2015. godine pomoć razvoju opštine Srebrenica, u iznosu od dva miliona konvertibilnih maraka za finansiranje projekata. U septembru 2018. godine za ove svrhe odobreno je 500.000KM. Tokom 2020. godine Vijeće ministara Bosne i Hercegovine iz budžetske rezerve odobrilo je preostalih 1,5 miliona KM za podršku jednoglasno usvojenim infrastrukturnim projektima u opštini Srebrenica. Za realizaciju odluke zaduženo je Ministarstvo finansija i trezora BiH, u saradnji s Kancelarijom za zakonodavstvo i kabinetom predsjedavajućeg VMBiH. U skladu sa pomenutim prioritetima odobrena sredstva iz Budžeta institucija BiH distribuirala su se na sljedeći način:

– Projekti izgradnje i obnove infrastrukture;

– Projekti rekonstrukcije i povratka;

– Zapošljavanje i investicije;

– Podrška neophodnim/deficitarnim kadrovima kroz stipendiranje.

Ovaj Program predstavlja ključnu ulogu u obnovi Srebrenice, podrške održivom povratku i revitalizacije Srebrenice.

Projekat Savjeta Ministara za Srebrenicu nastao je inicijativom dr Pavlovića Predsjednika So Srebrenica i Sadika Ahmetovića poslanika u Parlamentu BiH upućenom Nikoli Špiriću predsjedavajućem u Savjetu Ministara koji je tu inicijativu stavio na dnevni red Savjeta Ministara i koja je usvojena.

 

Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede RS, od 2012. pa do 2021, odobrilo je opštini Srebrenica, kroz razne vrste podsticaja oko 1 milion konvertibilnih maraka. Pravo na podsticajna sredstva i druge oblike podrške u poljoprivredi imala su fizička i pravna lica sa prebivalištem, odnosno sjedištem u opštini Srebrenica, koja obavljaju poljoprivrednu proizvodnju i koja su upisana u Registar poljoprivrednih gazdinstava. Registrovani poljoprivredni proizvođači ostvaruju pravo na podsticaj u vidu regresiranog đubriva za proljećnu sjetvu, kao i regresiranog goriva.Ideja je nastala inicijativom Pavlović Radomira Predsjednika So Srebrenica koji je u Pravilnik podsticaja Ministrstva za poljoprivredu predložio Ministru Milovanoviću a on ugraddio Srebrenicu u podsticajna sredstva koja se od 2012 godine u iznosu od 100000 km dodjeljuju opštini Srebrenica.